İçindekiler
- 1 Neden İlk Günden CPU, RAM ve Trafik Planlaması Yapmalısınız?
- 2 Kaynak İhtiyacını Belirleyen Ana Faktörler
- 3 CPU (vCPU) İhtiyacını Nasıl Hesaplayabilirsiniz?
- 4 RAM (Bellek) İhtiyacını Hesaplamak
- 5 Trafik ve Bant Genişliği: Aylık Veri Transferini Hesaplamak
- 6 Farklı Ziyaretçi Seviyeleri İçin Örnek Senaryolar
- 7 Web Sitesi Türüne Göre CPU, RAM ve Trafik Özet Tablosu
- 8 Ne Zaman Üst Pakete veya Farklı Sunucu Tipine Geçmelisiniz?
- 9 DCHost ile Doğru Altyapıyı Seçmek
- 10 Özet: Yeni Bir Site İçin Nasıl Yol Haritası Çizebilirsiniz?
Neden İlk Günden CPU, RAM ve Trafik Planlaması Yapmalısınız?
Yeni bir web sitesi kurarken çoğu kişi tasarım, içerik ve alan adı seçimine odaklanıyor; sunucu tarafındaki CPU, RAM ve trafik planlaması genelde en sona kalıyor. Sonra da ilk kampanyada site yavaşlıyor, yönetim paneli açılmıyor, hatta zaman zaman 5xx hataları görünmeye başlıyor. Oysa temel birkaç hesapla, beklediğiniz ziyaretçi sayısına göre doğru hosting boyutlandırmasını yaparsanız hem performans hem de maliyet tarafında uzun süre rahat edersiniz.
Bu yazıda, DCHost ekibinde sık sık yaptığımız kapasite analizi yaklaşımını sadeleştirerek anlatacağım. Ziyaretçi sayısına göre yaklaşık ne kadar CPU, ne kadar RAM ve aylık ne kadar trafik (bant genişliği) gerektiğini örnek tablolara dökeceğiz. Statik kurumsal sitelerden WordPress bloglara, WooCommerce mağazalardan SaaS uygulamalara kadar farklı senaryolar üzerinden gideceğiz. Amacımız, “fazlasını alayım dursun” deyip bütçeyi şişirmeden, ama “ucuz olsun” derken de siteyi boğmadan akılcı bir orta yol bulmak. Yazının sonunda, DCHost tarafında hangi tip altyapının hangi ölçekte mantıklı olduğuna dair net bir çerçeve de göreceksiniz.
Kaynak İhtiyacını Belirleyen Ana Faktörler
Önce gerçekçi olalım: Sadece ziyaretçi sayısına bakarak yüzde yüz isabetli boyutlandırma yapmak mümkün değil. Aynı günlük ziyaretçi sayısında biri 1 vCPU ile uçarken, diğeri 4 vCPU ile zor ayakta kalabiliyor. Farkı yaratan birkaç kritik faktör var:
- Site türü: Statik tanıtım sitesi, blog, haber, e-ticaret, SaaS paneli veya API gibi.
- Teknoloji yığını: WordPress, Laravel, Node.js, statik site jeneratörleri veya headless yapı.
- Veritabanı yükü: Okuma/yazma oranı, sorguların optimizasyon seviyesi.
- Önbellekleme: Sayfa, nesne ve tarayıcı önbelleği kullanımı.
- Medya kullanımı: Görsel, video, PDF ve diğer büyük dosyaların yoğunluğu.
- Kullanıcı davranışı: Kişi başı ortalama sayfa görüntüleme sayısı ve oturum süresi.
Örneğin iyi optimize edilmiş bir WordPress sitede, tam sayfa önbellekleme ve nesne önbelleğiyle 2 vCPU + 4 GB RAM ile çok ciddi trafik taşıyabilirsiniz. Bu konuda detay isterseniz, WordPress tarafında sunucu tarafı optimizasyonu nasıl yapabileceğinizi adım adım anlattığımız rehbere göz atabilirsiniz.
Ayrıca iş sadece işlemci ve bellekten ibaret değil. Aylık veri transferi ve anlık bant genişliği, özellikle görsel ağırlıklı sitelerde belirleyici oluyor. Temel kavramlara hâkim değilseniz, önce bant genişliği nedir ve nasıl hesaplanır yazımızdan kavramları tazeleyebilirsiniz.
CPU (vCPU) İhtiyacını Nasıl Hesaplayabilirsiniz?
CPU, kabaca sizin “aynı anda kaç işi çevirebildiğinizi” belirler. Hosting dünyasında genellikle vCPU (virtual CPU) olarak ifade edilir. Her vCPU, yoğunluğa göre belirli sayıda PHP isteğini, Node.js process’ini veya API çağrısını eş zamanlı yönetebilir.
Basit düşünce modeli: Eşzamanlı kullanıcı sayısı
CPU hesaplamasını günlük ziyaretçi üzerinden değil, eşzamanlı kullanıcı üzerinden düşünmek daha doğru olur. Kabaca:
- Günlük ziyaretçi sayınız (UV)
- Kişi başı ortalama oturum süresi (dakika)
- Günün kaç saatinin “yoğun” geçtiği
gibi değişkenlerden yola çıkarak, tahmini eşzamanlı kullanıcı sayısını hesaplayabilirsiniz. Yeni bir proje için elimizde bu veriler yoksa, pratikte aşağıdaki kabuller iş görüyor:
- 0–1.000 günlük ziyaretçi: Çoğu zaman aynı anda 1–5 aktif kullanıcı.
- 1.000–5.000 günlük ziyaretçi: Yoğun saatlerde 5–30 aktif kullanıcı.
- 5.000–20.000 günlük ziyaretçi: 30–150 aktif kullanıcı.
CPU için kaba kural: vCPU başına düşen eşzamanlı istek
İyi optimize edilmiş bir PHP/WordPress veya Laravel uygulamasında, agresif önbellekleme ile kaba bir pratik kural kullanılabilir:
- 1 vCPU ≈ 10–30 eşzamanlı hafif istek
- 1 vCPU ≈ 5–15 eşzamanlı ağır istek (arama, filtreleme, rapor, sepet işlemleri gibi)
Bu, veritabanı sorgularınızın ne kadar optimize olduğuna, Redis/Memcached kullanıp kullanmadığınıza ve PHP-FPM ayarlarına göre değişir ama yeni bir proje için başlangıç hesabında oldukça işe yarar.
Ziyaretçi sayısına göre başlangıç CPU önerileri
Aşağıdaki tabloyu, yeni açılacak WordPress/Laravel tabanlı bir site için, iyi ama “mükemmel” olmayan bir optimizasyon varsayımıyla düşünebilirsiniz:
- 0–1.000 günlük ziyaretçi: 1 vCPU (paylaşımlı hosting veya küçük VPS)
- 1.000–3.000 günlük ziyaretçi: 2 vCPU
- 3.000–10.000 günlük ziyaretçi: 2–4 vCPU (e-ticaret ise direkt 4 vCPU önerilir)
- 10.000–30.000 günlük ziyaretçi: 4–8 vCPU (özellikle WooCommerce, SaaS paneli, yoğun admin trafiği varsa)
E-ticaret tarafında daha teknik kapasite hesabı yapmak isterseniz, WooCommerce kapasite planlama rehberimizde vCPU, RAM ve IOPS hesabını çok daha detaylı anlatıyoruz.
RAM (Bellek) İhtiyacını Hesaplamak
RAM, sunucunuzun “aynı anda” bellekte tutabileceği her şeydir: işletim sistemi, web sunucusu prosesleri, PHP-FPM worker’ları, veritabanı buffer’ları, Redis/Memcached, background job’lar ve daha fazlası. RAM bittiğinde sunucu swap’e düşer, bu da diski bellek gibi kullanarak sitenizi ani şekilde yavaşlatır.
Temel bileşenlerin RAM tüketimi
Tipik bir Linux + Nginx/Apache + PHP-FPM + MariaDB kurulumunda kabaca şunları görebilirsiniz:
- İşletim sistemi ve temel servisler: 300–600 MB
- Web sunucusu (Nginx/Apache): 100–300 MB
- PHP-FPM (10–20 worker ile): 300–800 MB (kode tabanına göre değişir)
- MariaDB/MySQL: 512 MB–2 GB (buffer ayarlarına göre)
- Redis veya Memcached (varsa): 256–512 MB
Dolayısıyla 1 GB RAM’li bir VPS’e WordPress, veritabanı ve cache’i aynı anda sıkıştırdığınızda nefes payınız pek kalmaz; arka planda çalışan yedekleme, cron job veya ek güvenlik yazılımlarıyla birlikte sınırları zorlarsınız.
Ziyaretçi ve site türüne göre başlangıç RAM önerileri
- Statik kurumsal site (0–1.000 günlük): 512 MB–1 GB (CDN ve statik içerik ağırlıklıysa)
- Blog / içerik sitesi (0–3.000 günlük): 2 GB iyi bir başlangıç; yoğun eklenti yoksa uzun süre yeter.
- WooCommerce veya yoğun formlu WordPress site:
- 0–1.000 günlük: 2 GB
- 1.000–5.000 günlük: 4 GB
- 5.000+ günlük: 4–8 GB (ayrı veritabanı veya cache sunucusu düşünülmeli)
- Laravel / özel PHP uygulaması: Minimum 2 GB, gerçekçi başlangıç 4 GB.
Yük arttıkça sadece RAM’i büyütmek yerine, mimariyi de gözden geçirmek gerekir. Örneğin veritabanını ayrı bir sunucuya taşımanın mantıklı olduğu eşiği, veritabanı sunucusunu uygulama sunucusundan ayırmak üzerine yazımızda detaylı olarak anlattık.
Trafik ve Bant Genişliği: Aylık Veri Transferini Hesaplamak
CPU ve RAM kadar kritik ama çoğu zaman en geç fark edilen konu da trafik (data transferi) ve bant genişliği limitleridir. Hosting paketinizde “aylık 1 TB trafik” yazıyorsa, bu aslında ziyaretçi sayısı, sayfa boyutu ve kişi başı görüntülenen sayfa sayısı ile çok yakından ilişkilidir.
Basit trafik hesabı
Kaba bir formül kurabiliriz:
Aylık Trafik (GB) ≈ Günlük Ziyaretçi x Kişi Başı Sayfa x Ortalama Sayfa Boyutu (MB) x 30 / 1024
Örnek bir senaryo üzerinden gidelim:
- Günlük 1.000 ziyaretçi
- Kişi başı 3 sayfa görüntüleme
- Sayfa başı ortalama 1,5 MB (görseller, CSS/JS dahil)
Hesap:
- 1.000 x 3 x 1,5 MB = 4.500 MB / gün ≈ 4,5 GB / gün
- 4,5 GB x 30 ≈ 135 GB / ay
Yani sadece 1.000 günlük ziyaretçiyle bile, rahat bir marj bırakmak için en az 200–250 GB aylık trafik planlamak mantıklıdır.
Sayfa boyutunu düşürmek neden kritik?
İyi optimize edilmemiş bir WordPress teması + sıkıştırılmamış görsellerle sayfa boyutu 3–4 MB’ı kolayca bulabiliyor. Bu da aynı ziyaretçi sayısında trafiğinizi 2–3 katına çıkarır. Hem performans hem de maliyet açısından sayfa boyutunu küçültmek, bant genişliği tüketimini ciddi anlamda düşürür. Görsel optimizasyonu ve cache-control başlıklarını doğru kurmakla ilgili detayları, görüntü optimizasyonu boru hattı rehberimizde bulabilirsiniz.
Yeni başlayan bir site için trafik aralığı
- 0–1.000 günlük ziyaretçi: 100–300 GB / ay genelde fazlasıyla yeterli.
- 1.000–5.000 günlük ziyaretçi: 300–1.000 GB / ay (görsel/video yoğunluğuna göre).
- 5.000–20.000 günlük ziyaretçi: 1–5 TB / ay.
Elbette CDN kullanarak HTML dışındaki statik öğeleri dışarı taşırsanız, asıl hosting trafiğiniz daha düşük kalabilir. Ama kapasite planlarken, ilk etapta tüm trafiğin sunucudan geçtiğini varsaymak daha güvenli olur.
Farklı Ziyaretçi Seviyeleri İçin Örnek Senaryolar
Senaryo 1: Yeni açılan kurumsal tanıtım sitesi (0–500 günlük)
Birkaç hizmet sayfası, bir iletişim formu ve arada bir güncellenen blog bölümü düşünelim. İçerikler çoğunlukla statik; admin paneline girişi olan kişi sayısı 1–2.
- CPU: 1 vCPU
- RAM: 1–2 GB
- Depolama: 10–20 GB SSD/NVMe
- Trafik: Aylık 50–150 GB
Bu ölçekte, DCHost’ta iyi yapılandırılmış bir paylaşımlı hosting ya da küçük bir NVMe VPS gayet konforlu bir başlangıç olur. Önemli olan, ileride büyüme durumunda üst pakete geçişin ve gerekirse VPS’e terfinin kolay olmasıdır.
Senaryo 2: WordPress blog / içerik sitesi (1.000–5.000 günlük)
Görsel ağırlıklı yazılar, SEO odaklı trafik, zaman zaman sosyal medya kaynaklı dalgalanmalar… En çok gördüğümüz senaryolardan biri. Burada iki kritik nokta var: veritabanı sorgularının artışı ve WordPress eklentilerinin yarattığı ek yük.
- CPU: 2 vCPU (ileri optimizasyon yoksa 4 vCPU’ya çıkmak rahatlatır)
- RAM: 2–4 GB
- Depolama: 30–50 GB NVMe (görseller hızla yer kaplar)
- Trafik: 300–800 GB / ay
Bu ölçekte, doğru VPS boyutlandırma ve hosting maliyetini düşürme rehberimizdeki ipuçları işinize oldukça yarar. Önceden planlayarak gereksiz büyük paketlere gitmeden rahatça ölçeklenebilirsiniz.
Senaryo 3: Yeni açılacak WooCommerce mağaza (0–2.000 günlük, ama işlem yoğun)
E-ticaret sitelerinde problem sadece ziyaretçi sayısı değildir; aynı anda kaç kişinin sepetiyle uğraştığı, filtreleme yaptığı, ödeme adımına geçtiği çok daha belirleyicidir. 500 günlük ziyaretçisi olup, kampanya anında aynı anda 50 kişinin ödeme adımında olduğu siteler gördük.
- CPU: Başlangıç için 4 vCPU
- RAM: En az 4 GB, tercihen 8 GB
- Depolama: 50–100 GB NVMe (ürün görselleri + yedekler)
- Trafik: 300–1.000 GB / ay (görsellere göre artar)
Burada temel strateji, ilk günden kocaman bir sunucu almak değil, DCHost tarafında kolay ölçeklenebilir bir VPS seçip, trafiğe ve işlem yoğunluğuna göre yukarı doğru büyümektir. İleride gerektiğinde, okuma/yazma yükünü ayıran daha gelişmiş mimarilere (örneğin ayrı veritabanı veya cache sunucusu) geçebilirsiniz.
Senaryo 4: SaaS / panel tipi uygulama (500–3.000 günlük, yoğun arka plan işlemler)
CRM, proje yönetimi, eğitim platformu veya SaaS panellerinde ziyaretçi sayısı düşük görünse de, her kullanıcı çok daha ağır işlem yapar: raporlar, grafikler, gerçek zamanlı güncellemeler, API entegrasyonları… Bu da CPU ve RAM ihtiyacını şişirir.
- CPU: 4–8 vCPU (özellikle arka plan job’ları yoğunsa)
- RAM: 8 GB başlangıç için konforlu
- Depolama: 100+ GB (log, yedek, rapor çıktıları hızla büyür)
- Trafik: 200–800 GB / ay (genelde medya kadar değil, API ağırlıklı)
Böyle projelerde genellikle en doğru yol, DCHost üzerinde VPS ile başlamak, iş büyüdükçe dedicated sunucuya veya hatta çok sunuculu mimariye geçmek oluyor. “Dedicated mı VPS mi?” kararında kararsızsanız, VPS mi dedicated sunucu mu rehberimize göz atarak hangi aşamada neye geçmeniz gerektiğini netleştirebilirsiniz.
Web Sitesi Türüne Göre CPU, RAM ve Trafik Özet Tablosu
Aşağıdaki aralıklar, yeni açılan veya erken aşama bir proje için “yola çıkış” değerleri olarak düşünülebilir. Gerçek ihtiyacı monitör ederek ince ayar yapmanız en doğrusu olacaktır.
1) Statik kurumsal / portföy site
- CPU: 1 vCPU
- RAM: 512 MB–1 GB
- Trafik: 50–150 GB / ay
- Not: CDN kullanımıyla yük daha da düşer.
2) Blog / haber / içerik sitesi
- CPU: 2 vCPU (ileride 4 vCPU’ya büyüme opsiyonu ile)
- RAM: 2–4 GB
- Trafik: 300 GB–1 TB / ay
- Not: Görsel optimizasyonu ve cache, maliyeti ciddi azaltır.
3) E-ticaret (WooCommerce, OpenCart vb.)
- CPU: Minimum 4 vCPU
- RAM: 4–8 GB
- Trafik: 300 GB–2 TB / ay (ürün görsellerine bağlı)
- Not: Ayrı veritabanı, Redis ve tam sayfa cache ile ciddi tasarruf sağlanır.
4) SaaS / özel web uygulaması
- CPU: 4–8 vCPU
- RAM: 8 GB ve üzeri
- Trafik: 200 GB–1 TB / ay
- Not: Arka plan job’ları için ayrı worker sunucusu ihtiyacı doğabilir.
Ne Zaman Üst Pakete veya Farklı Sunucu Tipine Geçmelisiniz?
En sık gördüğümüz hatalardan biri şu: Site yavaşladığında “demek ki daha büyük paket lazım” deyip, mimari veya optimizasyon tarafına hiç bakmadan doğrudan CPU/RAM yükseltmek. Bazen işe yarar, ama uzun vadede maliyeti şişirir. Doğru yaklaşım, önce veriye bakmak, sonra karar vermektir.
Dikkat etmeniz gereken metrikler
- CPU kullanımı: Yoğun saatlerde %70–80’in üstüne sürekli çıkıyorsa alarm.
- RAM kullanımı: Sürekli %80+ ve swap kullanımı artıyorsa alarm.
- Disk IO ve gecikme: Veritabanı diskten veri okurken yavaşsa CPU yükseltmek tek başına işe yaramaz.
- Response time (TTFB): Özellikle WordPress’te ilk bayt süresi 1 saniyeyi geçiyorsa, hem optimizasyon hem kaynak artışı düşünülmeli.
Bu metrikleri sağlıklı ölçmeden karar vermek yerine, DCHost üzerinde VPS izleme ve alarm sistemleri kurarak ilerlemek çok daha rasyonel. Bu konuda, VPS izleme ve alarm kurulumu rehberimizde başlangıç seviyesinde bir yol haritası anlattık.
Sadece kaynak artırmak yerine önce yapılacaklar
- WordPress/Laravel tarafında gereksiz eklenti ve sorguları temizlemek.
- Tam sayfa önbellekleme (FastCGI cache, LiteSpeed Cache, Varnish vb.) kurmak.
- Redis veya Memcached ile nesne önbelleği kullanmak.
- Görselleri sıkıştırmak, WebP/AVIF formatlarına geçmek.
- CSS/JS’yi minimize edip HTTP/2 veya HTTP/3’ten faydalanmak.
Bu adımlardan sonra hâlâ kaynak yetmiyorsa, artık gönül rahatlığıyla CPU, RAM ve hatta gerekirse sunucu tipini büyütme kararı verebilirsiniz.
DCHost ile Doğru Altyapıyı Seçmek
DCHost olarak hem paylaşımlı hosting, hem NVMe VPS, hem de dedicated sunucu ve colocation tarafında uçtan uca çözümler sunuyoruz. Yeni bir proje için genelde şu yolu öneriyoruz:
- Küçük kurumsal / kişisel site: Paylaşımlı hosting veya küçük NVMe VPS ile başla.
- Blog / içerik sitesi: 2 vCPU + 2–4 GB RAM’li NVMe VPS iyi bir orta yol.
- E-ticaret / WooCommerce: Doğrudan 4 vCPU + 4–8 GB RAM’li NVMe VPS ile başlamak daha sağlıklı.
- SaaS / özel uygulama: Ortadan başla (4–8 vCPU, 8 GB+) ve büyümeyi planlayarak tasarla.
İşiniz büyüdükçe, DCHost altyapısında VPS’ten dedicated sunucuya geçiş, hatta kendi donanımınızı getirip colocation ile barındırma opsiyonları bile devreye girebilir. Önemli olan, ilk günden esnek ve ölçeklenebilir bir yolda ilerlemek. Zaten biz de kapasite planlama görüşmelerinde “bugünkü yükünüz” kadar “6–12 ay sonraki hedef trafiğinizi” de soruyoruz ki, sizi birkaç ay sonra yeniden taşınma zahmetine sokmayalım.
Özet: Yeni Bir Site İçin Nasıl Yol Haritası Çizebilirsiniz?
Toparlayalım. Yeni bir web sitesi için CPU, RAM ve trafik hesabı yaparken sihirli bir rakam yok; ama mantıklı varsayımlar ve küçük marjlarla ilerlerseniz çok isabetli seçimler yapabilirsiniz. Önce sitenizin türünü netleştirin: basit tanıtım, içerik sitesi, e-ticaret mi yoksa SaaS mı? Ardından, ilk 6–12 ay için hedeflediğiniz günlük ziyaretçi aralığını kabaca belirleyin. Bu iki bilgiyle bile, bu yazıdaki tablolardan yola çıkarak başlangıç için oldukça isabetli CPU, RAM ve trafik aralıkları seçebilirsiniz.
İlk günden gereğinden büyük bir sunucuya yatırım yapmak yerine, DCHost üzerinde kolayca ölçeklenebilen bir planla başlamak çoğu zaman daha akıllıca. Trafik ve gelir arttıkça, izleme verilerine bakarak hem optimizasyon hem de kaynak artırımı ile aşama aşama büyüyebilirsiniz. Eğer projeniz için özel bir kapasite planı çıkarmak isterseniz, senaryonuzu (site türü, beklenen ziyaretçi ve fonksiyonlar) bizimle paylaşmanız yeterli; DCHost ekibi olarak CPU, RAM, trafik ve hatta ileride gerekebilecek dedicated veya colocation ihtiyaçlarınıza kadar sizinle birlikte planlar, uzun vadeli ve maliyet-etkin bir mimari kurmanıza yardımcı oluruz.
