İçindekiler
- 1 E‑postalar Neden Sürekli Spam Klasörüne Düşüyor?
- 2 Spam Filtrelerinin Gözünden E‑posta: 4 Temel Sinyal
- 3 Paylaşımlı Hosting Üzerinde E‑posta: Avantajlar, Riskler ve Check‑list
- 4 VPS Üzerinde Kendi E‑posta Sunucunuzu Kullanmak
- 5 İçerik ve Tasarım Kaynaklı Spam Sorunları
- 6 IP ve Alan Adı İtibarını Korumak İçin Sürekli Yapılması Gerekenler
- 7 Paylaşımlı Hosting’den VPS’e Geçmek Teslim Edilebilirliği Nasıl Etkiler?
- 8 Sonuç: Sağlam Bir Temel Kurmadan İçeriği Suçlamayın
E‑postalar Neden Sürekli Spam Klasörüne Düşüyor?
E‑posta altyapısı kurarken çoğu işletme önce adresleri açar, istemcileri (Outlook, Thunderbird, mobil uygulamalar) kurar ve gönderim yapmaya başlar. İlk kampanyalar veya ilk kurumsal duyurular gönderildikten sonra ise aynı şikâyet gelir: ‘Müşteri görmemiş, maili spam klasöründe bulmuş.’ Eğer siz de satış, destek veya fatura e‑postalarınızın bir kısmının kaybolduğunu hissediyorsanız, sorun genellikle içerikten çok altyapı, itibar ve doğrulama ayarlarındadır.
Spam filtreleri bugün yalnızca ‘konu satırında yasaklı kelime var mı?’ diye bakmıyor. Kaynak IP’nizin itibarından, SPF/DKIM/DMARC gibi DNS kayıtlarınıza, geri dönen hatalı gönderim oranlarından, kullanıcıların ‘Bunu spam olarak işaretle’ davranışına kadar yüzlerce sinyali birleştiriyor. Üstelik paylaşımlı bir hosting paketinde misiniz, yoksa kendi VPS’iniz üzerinde kendi SMTP sunucunuzu mu kullanıyorsunuz, filtrelerin bakışı da buna göre değişiyor.
Bu yazıda DCHost olarak sahada sık gördüğümüz senaryoları baz alarak, e‑postaların neden spam klasörüne düştüğünü teknik ama anlaşılır şekilde ele alacağız. Ardından iki ayrı bölümde, paylaşımlı hosting ve VPS için uygulanabilir, adım adım bir teslim edilebilirlik (deliverability) kontrol listesi paylaşacağız. Böylece ister yeni bir kurumsal e‑posta altyapısı kuruyor olun, ister mevcut yapınızı iyileştiriyor olun, neleri kontrol etmeniz gerektiğini net şekilde göreceksiniz.
Spam Filtrelerinin Gözünden E‑posta: 4 Temel Sinyal
Spam filtresini, her gelen mesajı puanlayan akıllı bir sistem gibi düşünebilirsiniz. Bu sistem kabaca dört ana başlığa bakar:
- Kimlik doğrulama sinyalleri (SPF, DKIM, DMARC, rDNS, HELO/hostname)
- IP ve alan adı (domain) itibarı
- İçerik kalitesi (metin, linkler, ekler, HTML yapısı)
- Alıcı davranışları (açma oranı, spam işaretleme, bounce oranı)
1. Kimlik Doğrulama: SPF, DKIM, DMARC ve rDNS
Modern e‑posta dünyasında ‘Bu mesaj gerçekten bu alan adından mı gönderildi?’ sorusuna verilen teknik cevaplar çok önemli. Burada devreye üç kritik kayıt giriyor: SPF, DKIM ve DMARC.
- SPF (Sender Policy Framework): Hangi IP’lerin sizin adınıza e‑posta göndermeye yetkili olduğunu tanımlar.
- DKIM (DomainKeys Identified Mail): Mesaj gövdesi ve başlıkların, sizden çıktıktan sonra değiştirilip değiştirilmediğini kriptografik imzayla kanıtlar.
- DMARC: SPF ve DKIM sonuçlarına bakarak, başarısız gelen postalar için alıcı sunucunun ne yapması gerektiğini (kabul, karantina, reddet) tarif eder.
Bu üçlünün ne olduğunu ve cPanel ile VPS üzerinde nasıl kurulduğunu detaylı anlattığımız SPF, DKIM ve DMARC rehberimizi mutlaka okuyun; bu yazıdaki birçok kontrol maddesi o makaleyle birlikte düşünülmeli.
Bunlara ek olarak kritik bir kayıt daha var: PTR (Reverse DNS). Alıcı sunucu, IP’nizin geriye doğru DNS kaydını (rDNS) sorgular ve IP’niz için tanımlanmış hostname’in mail.sizinalanadiniz.com gibi mantıklı ve tutarlı bir isim olmasını bekler. Bu konuyu pratik örneklerle anlattığımız PTR (Reverse DNS) kaydı rehberimize de göz atabilirsiniz.
2. IP ve Alan Adı İtibarı
İmzanız ne kadar düzgün olursa olsun, eğer gönderen IP’niz veya alan adınız daha önce spam olarak işaretlenmişse, kara listelere (RBL) girmişse veya aşırı bounce üretiyorsa, spam filtreleri otomatik olarak puanınızı düşürür.
- Paylaşımlı hosting’te IP itibarı ortaktır; başka bir kullanıcının hatalı kurguladığı kampanyalar sizi de etkileyebilir.
- VPS veya dedicated IP’de tüm sorumluluk sizdedir; doğru kurar ve ısıtırsanız itibarınız çok daha temiz ve kontrol edilebilir olur.
Kara listeye düştüğünüzde neler yapmanız gerektiğini, hangi adımlarla itibarın geri kazanılacağını ayrı bir yazıda detaylandırdık: E‑posta itibarını kurtarma rehberi özellikle VPS tarafında kendi SMTP sunucusunu yönetenler için çok değerli.
3. İçerik Kalitesi ve Teknik Yapı
Filtreler, mesajınızın metnini ve HTML yapısını da tarar. Tamamen görselden oluşan, içinde neredeyse hiç düz metin olmayan, çok fazla dış link barındıran veya bozuk HTML yapısına sahip e‑postalar risklidir. Aşırı iddialı başlıklar, büyük harf ve ünlem işareti yağmuru, spam dünyasında sık kullanılan anahtar kelimeler gibi faktörler de puanı aşağı çekebilir.
4. Alıcı Davranışları ve İstatistikler
Günümüzde büyük e‑posta sağlayıcıları, kullanıcılarının davranışlarını da sinyal olarak kullanıyor:
- Kaç kişi e‑postayı açıyor?
- Kaç kişi doğrudan siliyor?
- Kaç kişi ‘spam’ veya ‘gereksiz’ olarak işaretliyor?
- Kaç tane geçersiz adrese (hard bounce) gönderim yapıyorsunuz?
Bu oranlar sağlıksızsa, zamanla alan adınız ve IP’niz ‘güvensiz’ kategorisine kayabiliyor. Bu nedenle hem liste temizliğine hem de alıcıların gerçekten beklediği içerikler göndermeye dikkat etmek gerekiyor.
Paylaşımlı Hosting Üzerinde E‑posta: Avantajlar, Riskler ve Check‑list
Pek çok işletme için ilk adım, web sitesini ve e‑postaları aynı paylaşımlı hosting paketinde barındırmaktır. DCHost paylaşımlı hosting altyapısında da bu nedenle hem web hem e‑posta hizmeti sunuyoruz. Doğru kurulduğunda, küçük ve orta ölçekli işletmeler için gayet yeterli ve ekonomik bir çözümdür.
Ancak paylaşımlı hosting’in doğası gereği e‑posta tarafında bazı ek dikkat noktaları var:
- IP adresi birçok müşteriyle ortaktır.
- rDNS (PTR) genellikle sunucu bazında ortak hostname’e işaret eder.
- Günlük/saatlik gönderim limitleri vardır (suistimali önlemek için).
- Sunucu üzerinde merkezi spam filtreleme (SpamAssassin vs.) aktiftir.
Paylaşımlı Hosting İçin Teslim Edilebilirlik Kontrol Listesi
Aşağıdaki maddeleri, DCHost üzerinde paylaşımlı hosting kullanırken e‑posta teslim edilebilirliğini artırmak için pratik bir kontrol listesi olarak düşünebilirsiniz:
- Alan adınız doğru şekilde hosting hesabına yönlü mü?
MX, A ve SPF gibi kayıtların tutarlı olması için önce DNS tarafınızın sağlıklı kurgulanmış olması şart. Bu konuda adım adım rehber isterseniz, alan adını hosting hesabına bağlama rehberimize göz atabilirsiniz. - SPF kaydınız paylaşımlı sunucuya uygun mu?
SPF kaydınızda mutlaka DCHost mail sunucularını yetkili kılmalı, gereksiz dış servisleri dahil etmemelisiniz. Birden fazla gönderen sisteminiz varsa SPF lookup limitini (10 sorgu) aşmamaya özen gösterin. - DKIM imzası etkin mi?
cPanel veya kullandığınız kontrol panelinde DKIM’i etkinleştirin. Yanlış DNS sağlayıcısı kullanımı veya eksik TXT kaydı, imzanın geçersiz görünmesine sebep olabilir. - DMARC kaydınız var mı?
En azındanp=noneile başlayarak rapor toplamanızı, sorunları gördükçe politikayı yavaş yavaşquarantineverejectseviyesine çıkarmanızı öneriyoruz. - Gönderen adres ile alan adı tutarlı mı?
Örneğin sitenizexample.comise,[email protected]ya da[email protected]gibi adresler kullanın. Farklı domainlerden ‘From’ kullanmak (hele o domain size ait değilse) spam risklerini ciddi artırır. - SMTP kimlik doğrulama kullanıyor musunuz?
E‑postaları web uygulamanızdan gönderiyorsanız, mutlaka SMTP kimlik doğrulaması kullanın;php mail()ile doğrudan gönderim genellikle daha riskli görünür ve log takibini zorlaştırır. - cPanel spam filtrelerini doğru yapılandırdınız mı?
Sunucu tarafında varsayılan spam filtreleri (örneğin SpamAssassin) vardır. Bunları nasıl yönetebileceğinizi ve RBL kara liste ayarlarını cPanel’de e‑posta spam filtreleme rehberimizde detaylı anlattık. - Aynı IP’den toplu pazarlama kampanyası gönderiyor musunuz?
Paylaşımlı hosting IP’si üzerinden yüksek hacimli bülten/kampanya göndermek, hem sizi hem diğer müşterileri riske atar. Bu tür kampanyalar için genellikle ayrı bir altyapı veya en azından ayrı bir VPS/özel IP kullanmak çok daha doğrudur. - Liste temizliği ve geri dönen mailler
Hard bounce (geçersiz adres) oranınız yüksekse, kısa sürede itibarınız düşmeye başlar. Geri dönen mesajları anlamak için SMTP hata kodları ve bounce mesajları rehberimizden yararlanabilirsiniz. - İçerik ve imza standardı
Profesyonel bir HTML şablon, metin‑görsel dengesi, yasal metinler (adres, iletişim, abonelikten çık linki) ve düzgün konu satırları, spam puanınızı olumlu etkiler.
VPS Üzerinde Kendi E‑posta Sunucunuzu Kullanmak
Daha fazla kontrol, ayrı IP, yüksek hacimli gönderim ve gelişmiş politika yönetimi gerekiyorsa, VPS üzerinde kendi SMTP sunucunuzu çalıştırmak mantıklı bir adımdır. DCHost VPS altyapısında pek çok müşterimiz, Postfix/Dovecot gibi çözümlerle kurumsal posta sunucusunu kendi kontrolü altına alıyor.
Ancak burada önemli bir gerçek var: Paylaşımlı hosting’te birçok ayar otomatik ve sizin yerinize yapılırken, VPS tarafında yanlış yapılan her ayarın faturası doğrudan size kesilir. Doğru kurguladığınızda ise teslim edilebilirlik, esneklik ve görünürlük açısından çok daha üst seviyeye çıkarsınız.
Başlangıç için detaylı teknik rehber arıyorsanız, adım adım kurulum anlattığımız VPS’te e‑posta sunucusu kurulumu yazımızı mutlaka inceleyin.
VPS İçin Teslim Edilebilirlik Kontrol Listesi
VPS üzerinde kendi posta sunucunuzu çalıştırıyorsanız, aşağıdaki başlıkların her biri kritik önem taşır:
- Hostname ve PTR uyumu
VPS’inizin hostname’i (örneğinmail.example.com) ve IP’nizin PTR kaydı birbiriyle tutarlı olmalı. rDNS kurulumunu ve etkilerini detaylandırdığımız PTR rehberini burada tekrar hatırlatalım. - SPF, DKIM ve DMARC eksiksiz kurulu mu?
SPF kaydı yalnızca sizin gerçek gönderenlerinizden (VPS IP’niz ve gerekiyorsa üçüncü taraf servisler) oluşmalı. DKIM imzaları, kullandığınız MTA (Postfix/Exim vb.) tarafından doğru şekilde eklenmeli. DMARC kayıtlarınız rapor toplamalı ve zamanla sıkılaşmalı. - IPv6 kullanıyorsanız ek kontroller
Giderek daha fazla alıcı IPv6’yı ciddiye alıyor. IPv6 üzerinden mail gönderiyorsanız, IPv6 ile e‑posta teslimi rehberimizde anlattığımız PTR, HELO, SPF ve RBL kontrollerini ihmal etmeyin. - IP ısıtma (IP warming)
Yeni bir IP’yi ilk günden binlerce alıcıya mail atmak için kullanırsanız, neredeyse garanti şekilde spam filtrelerinin radarına takılırsınız. İlk günlerde düşük hacim, güvenilir alıcılar ve düzenli artış stratejisi izleyin. Ayrıntıları için yine e‑posta itibarını kurtarma rehberindeki IP ısıtma bölümüne bakabilirsiniz. - Güvenli TLS ve modern SMTP güvenlik özellikleri
Giderek daha fazla alıcı, TLS şifrelemesini ve MTA‑STS, TLS‑RPT gibi ek protokolleri önemsiyor. Bu başlıkları teknik seviyede anlattığımız MTA‑STS, TLS‑RPT ve DANE rehberimiz VPS tarafı için özellikle önemli. - Rate limit ve kuyruk yönetimi
MTA’nızda alıcı başına, domain başına ve toplamda saniye/dakika başına gönderim limitleri tanımlayın. Böylece bir uygulama hatası veya sızma durumunda bir anda on binlerce spam gönderilip IP’nizin kararmasını engellemiş olursunuz. - RBL kontrolleri ve log takibi
Sunucunuzun düzenli olarak yaygın kara listeleri kontrol etmesini sağlayın veya bunu manuel olarak takip edin. Log analizi, hem teslim hatalarını hem de olası kötüye kullanımları (relay attempt, brute‑force vs.) görebilmeniz için kritik. - Yetkisiz relay kapalı mı?
Sunucunuz ‘open relay’ olmamalı. Yani sizden kimlik doğrulaması almadan rastgele üçüncü taraflara mail atan her bağlantıyı reddetmelisiniz. Aksi halde çok kısa sürede global kara listelerin müdavimi olursunuz. - Doğru bounce işleme ve liste temizliği
Aşırı bounce üreten adresleri otomatik olarak listeden düşüren bir süreç kurun. SMTP hata kodlarını doğru yorumlamayı bilmiyorsanız, yine SMTP hata kodları rehberi burada yol gösterici olacaktır. - E‑posta yönlendirmeleri için SPF/DMARC farkındalığı
Forwarding (yönlendirme), SPF ve DMARC politikalarını kolayca bozabilir. Bu konuda e‑posta yönlendirmede SPF/DMARC neden kırılıyor? yazımızı mutlaka inceleyin; SRS ve ARC gibi kavramları doğru kullanmak, teslim edilebilirliği ciddi şekilde artırır.
İçerik ve Tasarım Kaynaklı Spam Sorunları
Altyapınız mükemmel kurulmuş olsa bile, içeriğiniz spam filtresinin kırmızı çizgilerini zorluyorsa yine klasörün yanlış tarafında kalabilirsiniz. Aşağıdaki noktalara dikkat etmenizi tavsiye ederiz:
- Metin/görsel dengesi: Tamamen görselden oluşan e‑postalar yerine, her zaman yeterli düz metin içeren, görseller için alt metinleri olan tasarımlar kullanın.
- Okunabilir HTML: Aşırı karmaşık, iç içe geçmiş tablolardan ve inline stil karmaşasından kaçının. Temiz kodlu, responsive tasarımlar tercih edin.
- Abonelikten çık (unsubscribe) linki: Yasal zorunlulukların ötesinde, kullanıcı deneyimi için şart. İnsanların spam şikâyeti yerine abonelikten çıkmayı tercih etmesini sağlar.
- Gerçek gönderici bilgileri: Şirket adı, açık adres, telefon gibi bilgileri footer’da sunun. Bu hem güven hem de yasal uyum açısından önemlidir.
- Spam tetikleyici dil ve biçim: Aşırı büyük harf, çok sayıda ünlem, ‘hemen tıkla’, ‘bedava para’ vb. agresif ifadelerden uzak durun.
IP ve Alan Adı İtibarını Korumak İçin Sürekli Yapılması Gerekenler
Teslim edilebilirlik, bir kere ayarlanıp unutulacak bir şey değil; devam eden bir süreç. Özellikle VPS veya özel IP kullananlar için aşağıdaki rutinleri oturtmak büyük fark yaratır:
- Düzenli kara liste kontrolü: Haftalık veya aylık periyotlarla IP ve alan adınızı RBL listelerine karşı tarayın.
- DMARC raporlarının analizi: DMARC RUA/RUF raporlarını inceleyerek kimler sizin adınıza mail göndermeye çalışıyor, SPF/DKIM nerede patlıyor görün.
- Gönderim istatistiklerini takip: Açılma oranları, spam şikâyetleri, bounce oranları gibi metrikleri düzenli gözden geçirin.
- Şüpheli aktivite alarmı: Bir anda fırlayan gönderim hacmi, olağan dışı hata kodu artışı vb. durumlar için alarm mekanizması kurun.
Eğer bir şekilde itibarınız bozulduysa, ‘sil baştan domain değiştireyim’ demeden önce itibar kurtarma rehberindeki adımları dikkatlice uygulamanızı öneririz.
Paylaşımlı Hosting’den VPS’e Geçmek Teslim Edilebilirliği Nasıl Etkiler?
Bir noktadan sonra aşağıdaki sorunları sık yaşamaya başladıysanız, e‑posta tarafını da içerecek şekilde paylaşımlı hosting’den VPS’e geçmeyi düşünmenin zamanı gelmiş olabilir:
- Paylaşılan IP itibar sorunları (başka bir kullanıcının spam’i sizi vuruyor).
- Daha yüksek hacimli transactional veya pazarlama e‑postalara ihtiyacınız var.
- Daha gelişmiş politika yönetimi, log analizi ve güvenlik kontrolleri istiyorsunuz.
Bu geçişi yaparken yalnızca web sitesi değil, e‑posta altyapısını da planlamak gerekiyor. Bu konuda genel yaklaşımı anlattığımız Paylaşımlı Hosting’den VPS’e sorunsuz geçiş rehberimizi inceleyebilir, IP, DNS ve e‑posta tarafındaki dikkat noktalarını önceden not alabilirsiniz.
Eğer ağırlıklı olarak e‑posta tarafını düşünüyorsanız, DCHost üzerinde alacağınız bir VPS ile:
- Kendinize özel bir IP adresine sahip olabilir,
- PTR/rDNS kaydınızı alan adınızla tam uyumlu şekilde kurgulayabilir,
- Postfix/Dovecot gibi MTA’ları tam istediğiniz gibi yapılandırabilir,
- DMARC, MTA‑STS, TLS‑RPT gibi gelişmiş politikaları hayata geçirebilirsiniz.
Sonuç: Sağlam Bir Temel Kurmadan İçeriği Suçlamayın
Kurumsal tarafta e‑posta hâlâ en kritik iletişim kanallarından biri. Fatura, sözleşme, şifre sıfırlama, sipariş onayı, destek biletleri ve pazarlama kampanyaları; hepsi e‑posta üzerinden dönüyor. Buna rağmen birçok işletme, altyapı tarafında gereken özeni göstermediği için mesajlarının ciddi bir kısmını daha açılmadan kaybediyor.
Bu yazıda hem paylaşımlı hosting hem VPS için ayrı ayrı birer teslim edilebilirlik kontrol listesi ortaya koyduk. SPF, DKIM, DMARC, PTR, IP ısıtma, içerik düzeni, liste temizliği ve DMARC raporları gibi başlıklar ilk bakışta karmaşık görünebilir; ama adım adım ilerlediğinizde her birini rayına oturtmak mümkün.
Mevcut altyapınız DCHost üzerinde ise, bu maddeleri tek tek uygularken takıldığınız her noktayı bize sorabilirsiniz. Yeni bir yapı kurmayı ya da paylaşımlı hosting’den VPS’e geçmeyi düşünüyorsanız, ihtiyaçlarınıza göre doğru paketi ve mimariyi birlikte planlayabiliriz. E‑posta tarafında güçlü bir temel kurduğunuzda, spam klasörünü hayatınızda istisnai bir durum haline getirmek mümkün. Özetle: Önce altyapı ve itibar, sonra içerik; geri kalanı DCHost ekibiyle beraber çözülebilir.
