Çok Dilli Kurumsal Siteler İçin Domain ve Hosting Mimarisi

Çok dilli kurumsal sitelerde doğru mimariyi seçmek

Çok ülkeye açılan şirketlerin web tarafındaki en kritik tartışmalarından biri, “Bu işi domain ve hosting tarafında nasıl mimariyle çözeceğiz?” sorusu oluyor. Pazarlama ekibi güçlü bir marka ve yerel SEO isterken, IT ekibi yönetilebilirlik, güvenlik ve performans odaklı düşünüyor; finans tarafı ise uzun vadeli maliyetleri hesaplıyor. Yanlış seçilmiş bir domain veya hosting mimarisi, yıllar içinde SEO’yu sınırlayan, güvenlik risklerini artıran ve her küçük değişikliği zahmete dönüştüren bir teknik borca dönüşebiliyor.

DCHost tarafında çok farklı profillerde kurumsal müşterinin globalleşme süreçlerine eşlik ederken gördüğümüz şey şu: “Tek doğru model” yok; ama her modelin çok net güçlü ve zayıf yanları var. Önemli olan, .com, ülke alan adları (ccTLD), subdomain ve alt dizin seçeneklerini; SEO, operasyon, hukuk, güvenlik ve performans boyutlarıyla birlikte değerlendirip, şirketinizin yapısına uygun bir mimari planlamak.

Bu yazıda, çok dilli kurumsal siteler için domain ve hosting mimarinizi sıfırdan tasarlarken kullanabileceğiniz net bir çerçeve çizeceğiz: .com mu, ülke alan adları mı, subdomain mi, alt dizin mi, tek sunucu mu, bölgesel sunucular mı? Her seçeneğin artı/eksi yönlerini, gerçekçi senaryolarla ve DCHost altyapısında nasıl uygulanabileceğiyle beraber ele alacağız.

Alan adı tarafı: .com, ccTLD, subdomain ve alt dizin seçenekleri

Önce terminolojiyi netleştirelim. Çünkü çok dilli bir kurumsal site, genelde şu parçalardan en az ikisini birden kullanmak zorunda kalıyor:

Global gTLD (.com, .net, .org vb.)

gTLD (generic Top Level Domain), ülkeye bağlı olmayan genel uzantılardır. En yaygını .com’dur. Kurumsal şirketler için .com hâlâ “global çatı” domain olarak en güçlü seçenek. Markanız için merkezi bir global marka alan adı belirlemek istiyorsanız, bu genelde .com olur.

Marka ve TLD tarafını daha derin düşünmek isterseniz, “.com, .io, .ai arasında doğru isim nasıl bulunur?” sorusuna detaylı yaklaşan SEO ve marka için alan adı ve TLD seçimi rehberine mutlaka göz atın.

Ülke kodlu ccTLD (.tr, .de, .fr vb.)

ccTLD (country code TLD), ülke kodu içeren alan adlarıdır: .tr, .de, .fr, .uk gibi. Google ve kullanıcı algısı açısından bunlar çok net bir coğrafi sinyal verir: “Bu site şu ülkeye aittir.”

• Artıları: Yerel SEO’da güçlü sinyal, yerel kullanıcıda güven duygusu, bazen hukuki ve regülasyonel avantajlar.
• Eksileri: Her ülke için ayrı domain kaydı, yenileme maliyetleri, her domainin SEO’sunu ve otoritesini tek tek inşa etme gerekliliği.

Bu dengeyi daha stratejik tartışmak için, “ccTLD mi gTLD mi, uluslararası SEO’da hangi yol ne zaman doğru?” sorusunu detaylı inceleyen alan adı stratejisi rehberini de yanınızda tutmanız iyi olur.

Subdomain (alt alan adı): fr.ornek.com, en.ornek.com

Subdomain, ana domainin önüne gelen ve teknik olarak ayrı bir site/host gibi davranabilen alt alanlardır: fr.ornek.com, en.ornek.com gibi.

• Artıları: Farklı altyapılara yönlendirmesi kolay; her subdomain’i ayrı sunucuda, ayrı panelde, hatta ayrı teknolojide barındırabilirsiniz. Bazı kurumlarda ülke ekiplerine neredeyse bağımsız operasyon imkânı sağlar.
• Eksileri: SEO tarafında alt dizin kadar güç devretmez; her subdomain’i ayrı site gibi ele almak gerekir. Analitik, güvenlik ve bakım tarafında karmaşıklık artar.

Alt dizin: ornek.com/fr/, ornek.com/de/

Alt dizin, aynı domain altında farklı dil veya ülke sürümlerini dizin yapısıyla ayırma yöntemidir: ornek.com/tr/, ornek.com/en/ gibi.

• Artıları: Tek domain otoritesi; SEO gücü daha hızlı konsolide olur. Tek hosting, tek SSL, tek teknik altyapı ile yönetim kolaylaşır.
• Eksileri: Tüm dünya trafiği tek altyapıya biner; yanlış kurgulanmışsa performans ve ölçeklenebilirlik sorunları ortaya çıkar. Bazı hukuk/regülasyon senaryolarında ülke bazlı ayrım yapmak zorlaşabilir.

Alt dizin ve subdomain tercihini, sadece çok dilli değil; blog, mağaza ve mikro siteler için de tartıştık. Daha spesifik bir karar vermek isterseniz, subdomain mi alt dizin mi rehberindeki SEO ve hosting karşılaştırmasını da mutlaka okuyun.

Dört ana mimari model ve ne zaman hangisi?

Kurumsal çok dilli sitelerde en sık gördüğümüz dört temel domain mimarisi var. Bunların her biri DCHost tarafında farklı hosting ve DNS kurgularıyla uygulanabiliyor.

Model 1: Tek .com + alt dizinlerde diller (ornek.com/tr, ornek.com/en)

Kime uygun? B2B ağırlıklı, 5–10 dilde içerik üreten, asıl odağı marka ve lead toplama olan şirketlere çok uyuyor.

• SEO: Tüm diller tek domain altında toplandığı için, backlink ve otorite kazanımı birleşir. hreflang etiketleri düzgün kurgulanırsa, Google ülke ve dil eşleştirmesini rahat çözer.
• Hosting: Tek güçlü VPS veya dedicated sunucu, gerekirse önünde CDN ile, genelde fazlasıyla yeterli olur. Trafiğiniz büyüdükçe veritabanı/sunum katmanını ayırarak ölçekleyebilirsiniz.
• Operasyon: Tek panel, tek deploy hattı, tek SSL; DevOps tarafında en az karmaşık modeldir.

Dezavantajlar: Çok farklı bölgelerde (örneğin Avrupa + Latin Amerika + Uzak Doğu) ciddi trafik varsa, tek bölgedeki bir sunucu tüm dünyaya aynı latency’yi sağlayamaz. Bu noktada ya agresif CDN, ya da ileride bölgesel sunuculara geçiş gündeme gelir.

Model 2: Tek .com + dil/ülke bazlı subdomain’ler (fr.ornek.com, de.ornek.com)

Kime uygun? Ülke ekipleri teknik ve içerik tarafında daha bağımsız olsun isteyen, farklı teknoloji stack’leriyle çalışmak isteyen kurumlar için mantıklı bir tercih.

• SEO: Her subdomain, Google için kendi başına bir site gibi. Otorite paylaşımı alt dizin kadar güçlü olmaz; ancak iyi internal link’leme ve global navigasyonla bu fark bir miktar azaltılabilir.
• Hosting: Her subdomain’i DCHost üzerinde ayrı bir hosting hesabına, hatta ayrı VPS veya dedicated sunucuya yönlendirebilirsiniz. Bazı müşterilerimizde fr.ornek.com WordPress, tr.ornek.com ise headless bir yapı ile çalışıyor; subdomain bunu kolaylaştırıyor.
• Operasyon: Güzel yanı, ülke IT ekiplerine “kısmi bağımsızlık” tanıması. Ancak SSL, DNS, güvenlik politikaları gibi çatı kararların koordineli yürütülmesi şart.

Dezavantajlar: Yönetim maliyeti artar. Her subdomain’in SSL, yedekleme, izleme ve güvenlik ayarlarını net prosedürlerle yönetmeniz gerekir; yoksa biri mutlaka aksar.

Model 3: Sadece ccTLD’ler (ornek.com.tr, ornek.de, ornek.fr)

Kime uygun? Perakende, finans, hukuk gibi güven algısının ve yerel regülasyonların çok güçlü olduğu sektörlerde; her ülkenin kendi markasına çok önem verildiği yapılarda sık görülür.

• SEO: Her ülke için ccTLD, yerel SEO’da kuvvetli bir işaret. Doğru içerik ve backlink stratejisiyle birlikte kullanıldığında, “tamamen yerel” algısını güçlendirir.
• Hosting: Her domain’i o ülkeye yakın bir DCHost veri merkezinde, ayrı altyapıyla barındırabilirsiniz. Son kullanıcıya yakın sunucu lokasyonu, hız ve Core Web Vitals skorlarını iyileştirir.
• Operasyon: Tam bağımsız ülke siteleri kurarsınız. Her ülke kendi kampanyalarını, ödeme sistemlerini, hukuki metinlerini yönetebilir.

Dezavantajlar: Global marka otoritesi dağılır. 10 ülkeniz varsa, 10 sitenin SEO’sunu ayrı ayrı büyütmeniz gerekir. Kurumsal içerik (hakkımızda, sürdürülebilirlik raporları vb.) tüm sitelerde senkron tutulmalı; bu da süreç gerektirir.

Model 4: Hibrit model (global .com + stratejik ccTLD’ler)

Kime uygun? “Hem güçlü bir global kurumsal .com’um olsun, hem de bazı ülkelerde yerel domain ile ilerleyeyim” diyen, orta-büyük ölçekli şirketlere en esnek çözüm genelde hibrit mimari oluyor.

Örnek bir kurgu:

• Global site: ornek.com (kurumsal, yatırımcı ilişkileri, global kariyer, ürün özetleri).
• Stratejik pazarlar: ornek.com.tr, ornek.de gibi ccTLD’ler; ürün/mağaza odaklı, lokal kampanyalarla zenginleştirilmiş.
• Küçük pazarlar: ornek.com/en-eu, ornek.com/ar gibi alt dizinlerle devam eden, daha hafif yapı.

Artıları: Hem marka otoritesini tek bir global .com üzerinde biriktirebilir, hem de iş hacmi yüksek ülkelerde ccTLD ile daha agresif yerelleşebilirsiniz.

Eksileri: Mimari doğru planlanmazsa, kullanıcılar ve arama motorları için karmaşaya dönüşebilir. Hangi içerik nerede “kanonik”? Hangi domain kimin ana adresi? Bunlar net tanımlanmalı.

SEO perspektifi: hreflang, canonical ve bölgesel hedefleme

Domain mimarisini seçtikten sonra, uluslararası SEO’nun bel kemiği olan birkaç mekanizmayı doğru kurmanız gerekiyor:

• hreflang etiketleri: Hangi sayfanın hangi dil ve ülke sürümüne denk geldiğini arama motorlarına net bildirir.
• canonical URL’ler: Aynı içeriğin farklı dillerde veya hafif varyasyonlarla tekrarlandığı durumlarda, hangi URL’nin “asıl” olduğunu işaretler.
• Google Search Console bölge hedeflemesi: gTLD veya subdomain/alt dizin yapılarında, belirli dizinleri veya subdomain’leri belli ülkelere hedefleyebilirsiniz.

hreflang, ccTLD, alt alan ve alt dizin ilişkilerini adım adım, pratik örneklerle görmek isterseniz, mutlaka hreflang’i doğru kurmanın sırlarını anlattığımız rehbere de bakın. Buradaki örnekleri çok dilli kurumsal sitenizin mimarisiyle birleştirdiğinizde, teknik SEO tarafı büyük ölçüde netleşiyor.

Bir diğer kritik nokta da sunucu lokasyonu. Artık CDN’ler ve modern ağ altyapıları ülke sinyallerini tamamen IP lokasyonuna bağlamıyor; ancak ilk bayt süresi (TTFB) ve kullanıcı deneyimi tarafında ciddi fark yaratabiliyor. Bu konuyu teknik ve SEO perspektifinden irdelediğimiz sunucu lokasyonu SEO’yu etkiler mi rehberi, özellikle global kullanıcı kitleniz varsa elinizin altında olmalı.

Hosting mimarisi: tek altyapı mı, bölgesel sunucular mı?

Domain tarafındaki seçiminiz, hosting mimarisini de doğrudan etkiliyor. DCHost tarafında gördüğümüz tipik desenler şöyle:

Senaryo A: Tek güçlü altyapı + CDN

Genelde Model 1 (tek .com + alt dizin) için en mantıklı başlangıç. Kurumsal sitenizi DCHost üzerinde yüksek performanslı bir VPS veya dedicated sunucuda konumlandırıp; statik içerikleri CDN üzerinden, dinamik içeriği ise tek merkezden sunuyorsunuz.

• Avantaj: Yönetim çok kolay; tek deploy, tek güvenlik duvarı, tek yedekleme stratejisi. Trafiğiniz belirli bölgelere yoğunlaşana kadar ölçeklenebilir.
• Dezavantaj: Zamanla bazı uzak bölgelerde (örneğin Asya veya Amerika) gecikme artarsa, veritabanını bölgesel kopyalarla veya ek edge node’larla desteklemeniz gerekebilir.

Senaryo B: Bölgesel sunucular + merkezi veritabanı veya replikasyon

Daha sofistike yapılarda, Avrupa, Orta Doğu ve Amerika gibi büyük bölgeler için ayrı DCHost VPS veya dedicated sunucular kurup; önlerine akıllı DNS yönlendirmesi ve/veya CDN koyuyoruz. Veritabanı ise ya tek merkezden read-only replikalarla, ya da multi-master çözümlerle yönetiliyor.

• Avantaj: Kullanıcıya çok yakın sunucular sayesinde yüksek hız ve düşük TTFB; kritik pazarlarda yüksek erişilebilirlik.
• Dezavantaj: Mimarinin tasarımı ve bakımı daha uzmanlık gerektiriyor. Deploy, veritabanı replikasyonu, sağlık kontrolleri ve felaket senaryoları iyi planlanmalı.

Çok bölgeli mimariler, özellikle holding yapısındaki müşterilerde gittikçe daha popüler hale geliyor. DCHost tarafında colocation, dedicated ve VPS altyapılarını birlikte kullanarak, hem maliyet hem performans açısından dengeli çözümler kurmak mümkün.

Senaryo C: Ülke bazlı tamamen bağımsız altyapılar

Her ccTLD’nin (ornek.com.tr, ornek.de vb.) kendi sunucusu, kendi veritabanı ve hatta zaman zaman kendi teknoloji stack’i olduğu yapı. Global içerikler (örneğin kurumsal haberler, sürdürülebilirlik raporları) genellikle API ile veya içerik senkronizasyon süreçleriyle paylaşılır.

• Avantaj: Her ülke/iş birimi tamamen bağımsız hareket edebilir. Yerel entegrasyonlar (ödeme, ERP, lojistik sistemleri) daha esnek kurgulanır.
• Dezavantaj: Teknik borç yönetimi zordur. Bir ülkede yapılan iyi bir güvenlik veya performans iyileştirmesini diğerlerine taşımak zaman alır; versiyonlar hızla dağılır.

Gerçekçi senaryolar: 3 farklı şirket tipi üzerinden düşünmek

Senaryo 1: 5 ülkeye açılan B2B üretici

Türkiye merkezli bir makine üreticisi düşünün. Ana pazar Türkiye ve Almanya; yanında birkaç Avrupa ülkesi daha var. Satışlar ağırlıklı bayiler ve distribütörler üzerinden yürüyor; asıl hedef lead toplamak ve marka bilinirliğini artırmak.

Bu profil için çoğu zaman şu mimari en dengeli çözüm oluyor:

• Global domain: ornek.com (marka ana domaini).
• Diller: ornek.com/tr, ornek.com/en, ornek.com/de, ornek.com/fr gibi alt dizinler.
• Hosting: DCHost üzerinde güçlü bir NVMe VPS veya dedicated sunucu, önünde CDN.

Bu sayede:

• Tek domain altında güçlü bir SEO otoritesi kurulur.
• Lead formları, CRM entegrasyonları, döküman indirmeler tek altyapıda toplanır.
• Ülke ekipleri çeviri ve lokal içeriklerle farklılaşırken, IT tarafı minimum ek yükle çalışır.

Senaryo 2: 20+ ülkede faaliyet gösteren B2C perakendeci

Burada iş değişiyor. Bir moda perakendecisi hayal edin: Her ülkede ayrı fiyatlandırma, kampanyalar, ödeme yöntemleri, lojistik iş ortakları ve hatta ürün gamı var. Kullanıcıya yerellik hissi vermek kritik.

Bu durumda genelde hibrit veya ccTLD odaklı mimari ağır basıyor:

• Global çatı: ornek.com (kurumsal, yatırımcı, global koleksiyon özetleri).
• Büyük pazarlar: ornek.com.tr, ornek.de, ornek.fr gibi ccTLD siteleri; tam lokal deneyim.
• Küçük pazarlar: ornek.com/en-eu gibi alt dizinler.

Hosting tarafında ise, yüksek trafik ve kampanya yoğunluğu nedeniyle DCHost üzerinde bölgesel VPS/dedicated kümeleri kurulup, önlerinde CDN ve WAF (Web Application Firewall) çözümleriyle güvenlik sertleştirmesi yapılması mantıklı oluyor.

Senaryo 3: Grup şirketi / holding yapısı

Holding seviyesinde bir kurumsal site (holding.com), altında onlarca farklı sektör ve markadan oluşan grup şirketleri düşünün. Her grup şirketinin kendi markası ve çoğu zaman kendi alan adı vardır.

Bu profilde strateji genelde şöyle şekilleniyor:

• Holding: holding.com (tek dil veya çok dilli, sade kurumsal yapı).
• Grup şirketleri: marka1.com, marka2.com.tr, marka3.de gibi bağımsız alan adları.
• İç link stratejisiyle, holding sitesi ile grup şirketleri arasında karşılıklı otorite aktarımı.

Burada kritik nokta, holding ve markalar arasında net bir alan adı hiyerarşisi kurmak ve hiçbir domain’i “boşta” bırakmamaktır. Alan adı portföyü genişledikçe, yenileme, transfer ve güvenlik süreçleri için merkezi bir yönetim ihtiyacı doğar. Bu tip yapılarda DCHost tarafında alan adı yönetimi, DNS, hosting ve güvenliği bütüncül ele almak, ileride çıkabilecek karışıklıkları ciddi ölçüde azaltıyor.

DNS, SSL, e-posta ve operasyonel detaylar

Domain ve hosting mimarisini kağıt üzerinde seçmek tek başına yetmez; aşağıdaki operasyonel başlıklar da en az mimari kadar kritiktir:

DNS mimarisi

• Subdomain ve ccTLD kombinasyonlarında, DNS kayıtlarınız hızla karmaşık hale gelir. Açık, güncel bir DNS diyagramı ve dokümantasyonu tutun.
• Nameserver tercihini yaparken, hem güvenilirlik hem de yönetim kolaylığını düşünün. Bazı yapılarda DCHost DNS altyapısı, bazı yapılarda ise harici DNS sağlayıcıları tercih edilebiliyor; önemli olan tek bir standarda bağlanmak.
• Çok bölgeli mimarilerde, geo-DNS veya ağırlıklı yönlendirme (weight-based routing) çözümlerini planlamak gerekebilir.

SSL mimarisi

• Tek .com + alt dizin modelinde genellikle tek bir wildcard veya SAN (Subject Alternative Name) sertifika ile ilerlemek mümkün.
• Subdomain ve ccTLD sayısı arttıkça, sertifika envanteriniz çoğalır. Otomatik yenileme (ACME tabanlı) çözümlerini tercih etmezseniz, sertifika süresi dolan bir alt site yüzünden kurumsal itibar zedeleyebilirsiniz.
• Kurumsal ve e-ticaret sitelerinde, DV/OV/EV ve wildcard sertifika farklarını da dikkate almak gerekir; bu konuda detay isterseniz, SSL sertifikalarıyla ilgili DCHost blog yazılarına da göz atabilirsiniz.

E-posta adresleri ve marka bütünlüğü

Çok domain’li yapılarda, e-posta adreslerinin nasıl kurgulanacağı da baştan netleştirilmelidir:

• Kurumsal iletişim: Çoğu şirket, iletişimde karışıklık olmaması için “[email protected]” gibi tek bir kurumsal e-posta domain’i kullanır.
• Ülke/marka bazlı adresler: Bazı durumlarda “[email protected]” gibi ülke domain’leri için de adresler tanımlanabilir; bu durumda MX kayıtlarınızı ve SPF/DKIM/DMARC yapılandırmalarınızı dikkatle tasarlamanız gerekir.

Doğru mimariyi seçerken hangi soruları sormalısınız?

Karar sürecini daha somut hale getirmek için, biz DCHost’ta kurumsal müşterilerle çalışırken şu soruları mutlaka masaya koyuyoruz:

• Önümüzdeki 3–5 yılda kaç dil ve kaç ülke hedefleniyor?
• Hangi ülkelerde lokal ofis, ekip veya hukuk/regülasyon gereksinimi var?
• Ürün ve fiyatlandırma her ülkede ne kadar farklılaşıyor?
• Merkezi pazarlama ve IT ekipleri mi baskın, yoksa ülke ekipleri mi?
• Kullanılacak teknolojiler (CMS, e-ticaret, özel yazılım) ülkeden ülkeye değişecek mi?
• SEO hedeflerinizde “global marka otoritesi” mi, “yerel görünürlük” mü daha önde?
• Performans hedefleri neler? (TTFB, LCP, Core Web Vitals metrikleri…)

Bu sorulara net cevaplar verdiğinizde, yukarıda anlattığımız dört modelden hangisinin size daha uygun olduğu büyük ölçüde ortaya çıkıyor. Sonrasında ise alan adı ve TLD tarafını stratejik olarak çerçeveleyen TLD seçimi rehberi ile, ccTLD/gTLD karışımınızı daha teknik temelde netleştirebilirsiniz.

DCHost ile adım adım yol haritası

Çok dilli bir kurumsal site kurarken ya da mevcut yapınızı yeniden tasarlarken; domain, hosting, DNS, SSL ve e-posta tarafının aynı masada konuşulması gerekiyor. DCHost’ta gördüğümüz en başarılı projelerin ortak noktası, “önce mimariyi netleştirmek, sonra teknoloji seçmek” oldu.

Özetle:

• Küçük/orta ölçekli B2B yapılar için genelde tek .com + alt dizin ve tek güçlü VPS/dedicated + CDN mimarisi hem maliyet hem yönetim açısından ideal.
• Agresif büyüyen B2C markalar ve perakendecilerde, hibrit (.com + stratejik ccTLD’ler) ve bölgesel sunucularla desteklenen altyapılar uzun vadede daha sağlıklı.
• Holding ve grup şirketleri için ise, alan adı portföyü yönetimi, iç link stratejisi ve hosting mimarisini birlikte ele alan bir çatı yaklaşım şart.

Uluslararası SEO ile domain yapınızı uyumlu hale getirmek için, mutlaka hreflang rehberimizi ve ccTLD/gTLD dengesini tartıştığımız alan adı stratejisi yazımızı okumanızı öneririz. Sunucu tarafında ise, sunucu lokasyonu ve SEO ilişkisini ele aldığımız rehber, global mimarinizi performans açısından da rayına oturtmanıza yardımcı olacaktır.

Son adımda, DCHost altyapısında doğru kombinasyonu seçmek kalıyor: Bazı müşterilerimiz için yönetilen VPS çözümleri, bazıları için güçlü dedicated sunucular veya colocation en doğru yol oluyor. Hangi modelin sizin iş yükünüze ve büyüme planınıza daha uygun olduğunu birlikte tartışmak isterseniz, mevcut domain yapınızı, trafik verilerinizi ve hedef pazarlarınızı masaya yatırarak, size özel bir mimari tasarlamaya her zaman hazırız.

Doğru kurgulanmış bir domain ve hosting mimarisi, sadece bugünün performansını değil; gelecek 5–10 yıldaki büyüme, satın alma, birleşme ve yeni ülke açılışlarını da sorunsuz yönetebilmenizin temeli. Kararı verirken acele etmeyin, ama teknik ve stratejik açıdan sağlam bir planı da ertelemeyin.