Shared Hosting ve VPS İçin Trafik ve Bant Genişliği İhtiyacı Nasıl Hesaplanır?

Neden Trafik ve Bant Genişliği Hesabı Bu Kadar Önemli?

Yeni bir proje planlama toplantısında teknik ve pazarlama ekiplerinin en çok tartıştığı konulardan biri, genelde şu olur: ‘Bu kampanya sırasında sunucu kaldırır mı?’ Aslında bu sorunun kalbinde trafik ve bant genişliği hesabı yatıyor. paylaşımlı hosting ya da VPS kullanıyor olun, ne kadar veri transfer edeceğinizi ve ağ kapasitenizin nerede tıkanacağını bilmeden sağlıklı bir maliyet ve performans planı yapmak imkansız.

Yanlış boyutlandırılmış bir paket, iki uca da zarar verir: Gereğinden az bant genişliği seçerseniz yoğun dönemlerde siteniz yavaşlar, zaman zaman ulaşılamaz hale gelir, hatta limit aşımlarında ek maliyetler ortaya çıkabilir. Gereğinden fazla kaynak alırsanız da her ay boşa ödediğiniz bir bütçe kalemi oluşur. DCHost tarafında onlarca farklı ölçekten müşterinin trafik desenlerini gördüğümüz için şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: Basit birkaç hesapla, hangi sitenin ne kadar trafik ve bant genişliğine ihtiyacı olduğunu tahmin etmek sanıldığı kadar zor değil.

Bu yazıda shared hosting ve VPS için adım adım trafik ve bant genişliği ihtiyacı hesaplama yöntemlerini, gerçekçi örneklerle ve sade formüllerle anlatacağız. Böylece hem bugünkü ihtiyacınızı hem de yakın vadede büyüme senaryolarınızı rahatlıkla planlayabilecek, DCHost altyapısında size en uygun paketi teknik olarak temellendirilmiş şekilde seçebileceksiniz.

Trafik, Bant Genişliği, Mbps ve GB/TB: Temel Kavramlar

Önce aynı cümlede sık sık kullanılan ama çoğu zaman karıştırılan kavramları netleştirelim. Detaylı bir arka plan için DCHost blogunda yayınladığımız bant genişliği nedir ve nasıl ölçülür sorusunu açıklayan rehbere de göz atabilirsiniz. Burada daha pratik bir özet yapacağız.

Trafik (data transfer), belirli bir zaman diliminde sunucunuzdan dışarıya ve içeriye aktarılan toplam veri miktarıdır. Genelde GB (gigabayt) veya TB (terabayt) / ay cinsinden ifade edilir. Hosting paketlerindeki ‘aylık 1 TB trafik’ ibaresi bundan bahseder.

Bant genişliği (bandwidth) ise saniye başına aktarılabilecek maksimum veri hızıdır. Genelde Mbps (megabit/saniye) veya Gbps (gigabit/saniye) olarak ölçülür. Örneğin 100 Mbps port, teorik olarak saniyede 100 megabit veri taşıyabilir.

Bit vs bayt ayrımına da dikkat etmek gerekiyor. Bant genişliği her zaman ‘bit’ ile (Mb, Gb), depolama ve trafik çoğu zaman ‘bayt’ ile (MB, GB, TB) ifade edilir. 1 byte = 8 bit olduğuna göre, 10 MB’lık bir sayfayı 1 saniyede göstermek istiyorsanız kabaca 80 Mbps’lik anlık bant genişliğine ihtiyacınız var demektir.

Özetle:

• Trafik = Toplam tüketim (GB/TB bazında ay boyunca yenen data)
• Bant genişliği = Aynı anda aktarabileceğiniz hız (Mbps/Gbps)
• Paylaşımlı hosting paketlerinde genelde trafik limiti ve paylaşılan bir port olur.
• VPS paketlerinde hem port hızı (örneğin 100 Mbps / 1 Gbps) hem de aylık trafik limiti birlikte tanımlanır.

Paylaşımlı Hosting ve VPS Arasındaki Fark: Trafik Perspektifi

Paylaşımlı hostingde tek bir fiziksel sunucu üzerinde yüzlerce site birlikte yaşar. Aynı CPU, RAM ve ağ portu, CloudLinux benzeri izolasyon teknolojileri ile paylaştırılır. Bu yüzden sağlayıcı, adil kullanım için genelde ‘aylık trafik limiti’ ve eşzamanlı süreç / CPU / IO limitleri koyar. Trafik hesabı yaparken, sadece GB/TB limitini değil, bu kaynak limitlerini de göz önünde bulundurmak gerekir.

VPS tarafında ise size ayrılmış sanal kaynaklar vardır: Belirli sayıda vCPU, RAM, disk ve genelde belirli bir port hızı (örn. 100 Mbps, 250 Mbps, 1 Gbps) ile birlikte aylık trafik kotası tanımlanır. Diğer VPS’lerle aynı fiziksel sunucuyu paylaşsanız da, ağ tarafında daha öngörülebilir bir performans elde edersiniz. Bu yüzden yüksek eşzamanlı kullanıcı sayısı, büyük API trafiği, dosya indirme veya medya ağırlıklı projelerde VPS daha doğru bir zemin sunar.

Paylaşımlı hosting ile VPS arasındaki farkları genel hatlarıyla anlamak için, DCHost blogunda yer alan paylaşımlı hosting mi, VPS mi karşılaştırmasını detaylı anlattığımız yazıya da mutlaka göz atın. Bu yazıda ise tamamen trafik ve bant genişliği açısından nasıl hesaplama yapılacağını konuşacağız.

Aylık Trafik İhtiyacı Nasıl Hesaplanır? Adım Adım Yaklaşım

Aylık trafik hesabı, kabaca şu soruların cevabını bir araya getirerek yapılır:

• Bir sayfanın ortalama boyutu kaç MB?
• Bir ziyaretçi ortalama kaç sayfa geziyor?
• Aylık kaç ziyaretçi bekliyorsunuz?
• Arka planda çalışan API çağrıları, resim/dosya indirme, video gibi ek yükler var mı?

Bu sorulardan sonra çok basit bir formül kullanıyoruz:

Aylık trafik (GB) ≈ Ortalama sayfa boyutu (MB) × Sayfa görüntüleme sayısı (adet) ÷ 1024

Sayfa görüntüleme sayısı (pageview) için de:

Pageview ≈ Aylık ziyaretçi sayısı × Ziyaret başına ortalama sayfa

Adım 1: Site Tipinizi ve Kullanıcı Davranışını Tanımlayın

İlk iş, sitenizin veya uygulamanızın tipini netleştirmek:

• Basit kurumsal site / portföy sitesi
• Blog / içerik sitesi
• E-ticaret (WooCommerce, PrestaShop, Magento vb.)
• SaaS uygulaması veya panel tabanlı yazılım
• Eğitim platformu / LMS (Moodle vb.)
• Medya ağırlıklı site (galeri, video, dosya indirme vb.)

>

Her tipin trafik profili farklıdır. Örneğin sade bir kurumsal sitede ziyaretçi genelde 2–3 sayfaya bakıp çıkar. E-ticaret sitesinde ürün sayfasına, kategoriye, sepete, ödeme sayfasına geçer; ziyaret başına 5–8 sayfa görmek yaygın bir senaryodur. Eğitim platformlarında ise tek oturumda 10+ sayfa ve çok sayıda video talebiyle karşılaşmak mümkündür. Bu konuda DCHost blogunda yer alan LMS performans rehberinde bu desenleri detaylı ele alıyoruz.

Adım 2: Ortalama Sayfa Boyutunu Ölçün

Sayfa boyutunu tahmin etmek yerine ölçmek daha sağlıklı. Bunun için:

• Tarayıcıda sitenizi açıp geliştirici araçlarını (Chrome DevTools, Firefox Developer Tools) açın.
• ‘Network’ sekmesine gelin ve sayfayı yeniden yükleyin.
• Toplam aktarılan veri miktarını (Transferred / Size) not alın.
• Ana sayfa, tipik bir içerik sayfası ve yoğun bileşenli (çok görsel, form, script) bir sayfanın ortalamasını alın.

Örneğin tipik bir WordPress blog yazısı sayfasının 1,5–3 MB aralığında olması yaygındır. Çok görsel ve reklam içeren haber sitelerinde bu 5–8 MB seviyelerine çıkabilir. E-ticaret ürün sayfalarında yüksek çözünürlüklü görsellerle 3–6 MB aralığı sık görülür. Görsel ağırlıklı projeler için, DCHost’ta yayınladığımız görsel ağırlıklı siteler için disk, CDN ve WebP/AVIF stratejisi rehberi boyutları düşürmek için güzel ipuçları içeriyor.

Adım 3: Pageview ve Aylık Trafik Hesabı

Senaryo 1: Kurumsal site

• Ayda 5.000 ziyaretçi
• Ziyaret başına ortalama 3 sayfa
• Ortalama sayfa boyutu: 2 MB

Pageview = 5.000 × 3 = 15.000

Aylık trafik (MB) = 2 × 15.000 = 30.000 MB

Aylık trafik (GB) ≈ 30.000 ÷ 1024 ≈ 29,3 GB

Bu durumda 50–100 GB trafik içeren hemen her paylaşımlı hosting paketi fazlasıyla yeterli olur; asıl kritik olan CPU/RAM limitleridir.

Senaryo 2: Orta ölçek blog

• Ayda 100.000 ziyaretçi
• Ziyaret başına ortalama 3,5 sayfa
• Ortalama sayfa boyutu: 3 MB (görsel ağırlıklı)

Pageview = 100.000 × 3,5 = 350.000

Aylık trafik (MB) = 3 × 350.000 = 1.050.000 MB

Aylık trafik (GB) ≈ 1.050.000 ÷ 1024 ≈ 1.026 GB ≈ 1 TB

Burada 1 TB civarı trafik harcayan bir site için, özellikle gelecekte büyüme beklentisi varsa, paylaşımlı hostingin üst segmentleri ya da 1 TB+ aylık trafik sunan bir VPS planı teknik olarak daha anlamlı olur.

Senaryo 3: E-ticaret sitesi (kampanyasız dönem)

• Ayda 50.000 ziyaretçi
• Ziyaret başına ortalama 6 sayfa
• Ortalama sayfa boyutu: 3,5 MB

Pageview = 50.000 × 6 = 300.000

Aylık trafik (MB) = 3,5 × 300.000 = 1.050.000 MB

Aylık trafik (GB) ≈ 1.050.000 ÷ 1024 ≈ 1 TB civarı

Buna sepet, ödeme, e-posta görselleri, panel kullanımı, API çağrıları derken %20–30 ek pay bırakmak mantıklı olacaktır. Yani 1,2–1,3 TB civarında bir ihtiyaçtan söz edebiliriz.

Daha genel bir yaklaşımı, sadece trafik değil CPU ve RAM’i de içine alacak şekilde görmek isterseniz, DCHost blogunda yayınladığımız yeni web sitesi için CPU, RAM ve trafik nasıl hesaplanır rehberine mutlaka göz atın.

Anlık Bant Genişliği (Mbps) Hesabı ve Eşzamanlı Kullanıcılar

Aylık toplam trafik hesabı kullanıcı başına tüketimi anlamanızı sağlar, ancak sitenizin ‘kaldırır mı?’ sorusunun cevabı anlık bant genişliği ve eşzamanlı oturumlara bağlıdır. Özellikle VPS planı seçerken port hızını doğru belirlemek için bu hesabı yapmak önemli.

Basitleştirilmiş bir formül kullanabiliriz:

Gerekli bant genişliği (Mbps) ≈ Eşzamanlı kullanıcı × Sayfa boyutu (MB) × 8 ÷ Hedef yüklenme süresi (saniye)

Diyelim ki:

• Yoğun anlarda 100 eşzamanlı kullanıcı
• Ortalama sayfa boyutu: 2,5 MB
• Sayfanın 2 saniyede yüklenmesini istiyorsunuz

Gerekli bant genişliği (Mbps) ≈ 100 × 2,5 × 8 ÷ 2 = 1000 Mbps = 1 Gbps

Bu biraz uç bir örnek; çünkü pratikte tüm eşzamanlı kullanıcılar aynı anda tam sayfa isteğinde bulunmaz, tarayıcı önbelleği, CDN, lazy-load gibi mekanizmalar devreye girer. Ancak kaba bir üst sınır görmek için faydalıdır. Gerçek hayatta 100 eşzamanlı kullanıcı için 100–200 Mbps düzgün optimize edilmiş bir site için gayet yeterli olabilir.

Paylaşımlı hosting tarafında port tüm kullanıcılarla paylaşıldığı için bu hesabı birebir uygulamak zor; orada daha çok ‘kullanıcı başına adil pay’ yaklaşımı söz konusudur. Buna karşılık VPS’te size ayrılan 100 Mbps / 250 Mbps / 1 Gbps port, yük altında sitenin ne kadar rahat nefes alacağını doğrudan belirler.

Özel Senaryolar: Dosya İndirme, Video, API ve CDN Kullanımı

Şimdiye kadar daha çok klasik web sayfası trafiğinden bahsettik. Ancak bazı projelerde trafik profilini tamamen değiştiren unsurlar var.

Dosya İndirme ve Büyük Asset’ler

Örneğin kullanıcıların sık sık PDF, ZIP, imaj arşivi ya da yazılım dosyası indirdiği bir sitede, sayfa trafiği küçük kalırken indirme trafiği asıl yükü oluşturabilir. Burada basit bir hesap yapmak gerekir:

• Aylık beklenen indirme sayısı (adet)
• Ortalama dosya boyutu (MB)

İndirme trafiği (GB) ≈ İndirme sayısı × Dosya boyutu (MB) ÷ 1024

Örneğin ayda 10.000 adet 50 MB’lık dosya indiriliyorsa:

İndirme trafiği (GB) ≈ 10.000 × 50 ÷ 1024 ≈ 488 GB

Sadece indirmelerden neredeyse 0,5 TB’a yakın trafik harcıyorsunuz demektir. Bu durumda mutlaka VPS’te yeterli trafik kotası ve yeterli port hızı planlanmalıdır.

Video Yayını

Video, trafikte işleri bambaşka bir seviyeye taşır. 1080p H.264 bir videonun ortalama bit hızı 4–8 Mbps civarındadır. 1 saatlik bir videonun tek kullanıcı için tüketimi 2–4 GB seviyelerine rahatlıkla çıkabilir. 100 kullanıcının aynı anda 1 saatlik eğitim videosu izlediği bir platform düşünün; bu durumda tek etkinlikte onlarca, hatta yüzlerce GB trafik harcayabilirsiniz.

Bu nedenle video trafiği için genelde özel video CDN’leri veya streaming platformları kullanılır. Kendi VPS’inizden doğrudan büyük ölçekli video yayınlamak, bant genişliği maliyetlerini çok hızlı şişirebilir.

API ve Arka Plan Trafiği

Modern SaaS uygulamalarında tarayıcıların yaptığı AJAX/fetch istekleri, mobil uygulama API çağrıları ve üçüncü parti entegrasyonlar da hatırı sayılır bir trafik yaratabilir. Bu istekler çoğu zaman küçük JSON yanıtlar taşısa da sayıları yüz binleri, milyonları bulabildiği için toplamda anlamlı bir trafik hacmi oluştururlar.

API trafiğini hesaplarken:

• Ortalama JSON yanıt boyutu (KB)
• Saniyedeki/ dakikadaki istek sayısı
• Günlük aktif kullanıcı sayısı

gibi metrikleri kullanabilirsiniz. Özellikle yoğun çalışan SaaS’larda VPS için yalnızca trafik değil, TCP bağlantı sayısı ve kernel network ayarları da önem kazanır; bu konuda DCHost blogunda yer alan yüksek trafik odaklı pek çok makaleden yararlanabilirsiniz.

CDN Kullanımının Etkisi

CDN (Content Delivery Network) kullandığınızda, statik dosyalarınızın (görseller, CSS, JS, bazı HTML çıktıları) önemli bir kısmı CDN edge sunucuları üzerinden sunulur. Bu sayede hem ziyaretçiye daha yakın konumdan cevap verirsiniz hem de origin sunucunuzun trafik ve bant genişliği yükünü azaltırsınız.

CDN’in gerçekten ne kadar tasarruf sağladığı, cache hit oranına bağlıdır. Örneğin %80 cache hit oranı olan bir CDN konfigürasyonunda, normalde 1 TB trafik tüketen bir sitenin origin trafiğini 200 GB civarına düşürmek mümkündür. CDN maliyet–fayda dengesini anlamak için DCHost blogundaki CDN trafik maliyetlerini kontrol altına alma rehberini detaylıca incelemenizi öneririz.

Paylaşımlı Hosting İçin Pratik Trafik ve Bant Genişliği Tavsiyeleri

Paylaşımlı hosting kullanıyorsanız çoğu sağlayıcı şöyle ifadeler kullanır:

• Aylık X GB / X TB trafik
• ‘Limitsiz trafik’ ama adil kullanım politikası
• ‘Sınırsız’ ibaresine rağmen gizli CPU/IO limitleri

DCHost tarafında şeffaf bir model tercih ediyoruz; yine de paket seçerken aşağıdaki prensipler genel olarak işinizi kolaylaştırır:

• Basit kurumsal siteler, düşük trafikli bloglar: Yıllık 10–50 GB aralığı çoğu zaman fazlasıyla yeterli olur.
• Orta ölçek içerik siteleri (aylık 50–150 bin ziyaret): 200–500 GB aralığı daha rahat bir alan sağlar.
• Yoğun dönem içeren, zaman zaman kampanya yapan projeler: Paylaşımlı hosting kullanacaksanız en üst paketleri ve CDN entegrasyonunu düşünün.

Paylaşımlı hostingde bir diğer kritik nokta, kaynak limitleridir. Trafik kotanız dolmadan önce CPU veya IO limitlerine takılabilirsiniz. cPanel kullanan ortamlarda bu limitleri nasıl okuyacağınızı ve ‘Resource Limit Reached’ gibi hataları nasıl analiz edeceğinizi, DCHost blogunda yayınladığımız cPanel kaynak limitleri rehberinde adım adım anlattık. Trafik hesabını mutlaka bu limitlerle birlikte düşünmek gerekir.

VPS İçin Trafik ve Bant Genişliği Planlama

VPS’e geçtiğinizde elinize iki büyük koz geçer:

• Daha yüksek ve öngörülebilir port hızı (örneğin 100/250/1000 Mbps)
• Daha büyük ve net tanımlanmış aylık trafik kotaları (örneğin 2 TB, 5 TB, 10 TB)

Burada amaç, hem aylık trafik tahmininizi hem de anlık pik trafiğinizi karşılayacak, ama gereksiz maliyet de yaratmayacak bir paket seçimidir. DCHost altyapısında gördüğümüz tipik desenler üzerinden birkaç kural çıkarabiliriz:

• Ayda 100–300 bin ziyaret alan, orta boy bir WordPress / WooCommerce sitesi genelde 1–3 TB aralığında kalır.
• Yoğun kampanyalı e-ticaret, video/medya sitesi veya dosya indirme odaklı projeler 5 TB ve üzerine oldukça rahat çıkabilir.
• SaaS ve API ağırlıklı projelerde, istek boyutları küçük olsa bile istek sayısı yüksek olduğu için 2–5 TB aralığı sık görülür.

VPS planlarken şunları mutlaka not edin:

• Toplam aylık trafik hesabınız (GB/TB)
• Anlık eşzamanlı kullanıcı hedefiniz
• Kabul ettiğiniz maksimum sayfa yüklenme süresi (örneğin 2–3 saniye)
• Yoğun saatlerin ne kadar sık yaşandığı (günde 1–2 saat mi, sürekli mi?)

Bu verilerle birlikte port hızı ve trafik kotasını birlikte seçmek gerekir. Örneğin aylık 1 TB trafiğiniz varsa ama sık sık kampanya yapıyor ve bir anda çok sayıda kullanıcıyı aynı sayfada topluyorsanız, 1 Gbps portlu 1 TB trafikli bir VPS, 100 Mbps portlu 2 TB trafikli bir VPS’ten daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabilir.

VPS tarafında yalnızca trafik ve bant genişliğini değil, CPU, RAM ve disk I/O dengesini de doğru kurmak gerekiyor. Trafiğe ek olarak kaynak boyutlandırmasını konuştuğumuz hosting maliyetlerini düşürme ve doğru VPS boyutlandırma rehberimiz, gerçek senaryolar üzerinden bu dengeyi kurmanıza yardımcı olacaktır.

Kampanyalar, Trafik Sıçramaları ve Güvenlik: Fazla Pay Bırakmak

Teorik hesaplar çoğu zaman ‘ortalama’ senaryoya göre yapılır. Oysa gerçek hayatta kampanyalar, sosyal medya paylaşımları, trend olan içerikler ya da beklenmedik medya görünürlükleri trafik profilini kısa sürede katlayabilir. Trafik ve bant genişliği planlarken şu güvenlik paylarını eklemekte fayda var:

• Aylık toplam trafik hesabınıza en az %20–30 marj ekleyin.
• Düzenli kampanya yapıyorsanız, kampanya dönemlerindeki trafiği ayrıca hesaplayıp genel plana ekleyin.
• Önbellekleme (full-page cache), CDN ve resim optimizasyonu gibi tekniklerle ortalama sayfa boyutunu düşürmeye çalışın.

Yoğun kampanya dönemlerinde altyapının nasıl ölçekleneceğini daha detaylı konuştuğumuz yoğun trafikli kampanyalar için hosting ölçeklendirme rehberi, özellikle e-ticaret ve biletleme gibi ani yük artışı yaşayan projeler için oldukça yol gösterici.

Bir diğer önemli başlık da güvenlik. Kötü niyetli bot trafiği, brute-force denemeleri veya DDoS benzeri saldırılar, gerçek kullanıcılarınızın deneyimini bozmakla kalmaz, gereksiz yere trafik kotanızı da tüketebilir. DDoS kavramını ve korunma yöntemlerini DCHost blogundaki DDoS nedir ve nasıl korunursunuz rehberinde detaylı şekilde ele aldık. Trafik planlaması yaparken, saldırıların normal trafik istatistiklerini nasıl bozabileceğini de akılda tutmak önemli.

DCHost İle Doğru Shared Hosting veya VPS Paketini Seçmek

Artık elinizde şu bilgiler var:

• Aylık tahmini ziyaretçi sayınız ve pageview toplamınız
• Ortalama sayfa boyutunuz (MB)
• Varsa dosya indirme, video, API gibi ek trafik kaynaklarınız
• Yoğun anlarda beklediğiniz eşzamanlı kullanıcı sayısı ve hedef sayfa yüklenme süresi

Bu verilerle birlikte shared hosting mi VPS mi, hangi trafik kotasının yeterli olacağı, port hızı açısından neye ihtiyacınız olduğu çok daha net hale gelir. Küçük ölçekli kurumsal siteler, bloglar ve yeni açılan projeler için DCHost paylaşımlı hosting çözümleri, genelde hem maliyet hem de operasyonel kolaylık açısından ideal başlangıç noktasıdır.

Orta ve büyük ölçekli içerik siteleri, e-ticaret projeleri, SaaS uygulamaları veya özelleştirilmiş yazılımlar için ise DCHost VPS altyapısı üzerinde doğru vCPU, RAM, disk ve bant genişliği dengesini kurarak uzun yıllar büyüyebileceğiniz bir zemin hazırlayabilirsiniz. Panelli (cPanel, Plesk vb.) ya da sadece SSH ile yönetebileceğiniz esnek VPS seçenekleriyle, ister klasik hosting deneyimini sürdürün ister tamamen SSH ile VPS yönetimi rehberimizde anlattığımız gibi hafif ve esnek bir mimari kurun.

Trafik ve bant genişliği planlamasını bir kere doğru yaptığınızda, sonraki adımlarınız çok daha sakin ilerler: Güncellemeler, güvenlik ayarları, ölçeklendirme ve maliyet optimizasyonu. Projeniz için net sayıların üzerinden geçmek, loglardan gerçek tüketiminizi analiz etmek veya özel bir senaryoyu tartışmak isterseniz, DCHost ekibi olarak bu konuda deneyimlerimizi paylaşmaktan memnuniyet duyarız. Altyapınızı tahmine değil veriye dayalı olarak planlayın; hem performans hem bütçe tarafında uzun vadede rahat edin.